Tháng Giêng năm 2019, trong quá trình điền dã văn hóa tại Đền thờ Hai Bà Trưng, nhóm nghiên cứu phát hiện tại đây còn lưu giữ sáu đạo sắc phong còn khá nguyên vẹn, được ban vào triều Nguyễn. Các đạo sắc phong còn đầy đủ dấu ấn, chữ viết, đặc biệt là họa tiết, màu sắc còn giữ được nguyên bản. Tuy nhiên, các văn bản sắc phong chưa được quan tâm, nghiên cứu một cách đúng mực. Trong phạm vi nghiên cứu đề cập đến sáu đạo sắc phong chúng tôi giới thiệu các văn bản khảo sát được tại Đền thờ Hai Bà Trưng, xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã
Nội dung sáu sắc phong của triều đình nhà Nguyễn tại Đền Thờ Hai Bà Trưng
Sắc phong thứ nhất
敕柰子城隍之神原贈保安正直佑善之神,護國庇民稔著靈應.肆今丕膺耿命緬念神庥,可加贈保安正直佑善敦凝之神.仍準安樂縣柰子社依舊奉事.神其相佑,保我黎民.
欽哉!
嗣德陸年正月拾壹日.
Dịch nghĩa:
Sắc ban cho Nại Tử Thành hoàng chi thần, vốn được tặng mĩ tự là Bảo an Chính trực Hựu thiện chi thần, cứu nước giúp dân rất là linh ứng. Nay trẫm lên ngôi gánh vác việc lớn, nhớ đến công lao của thần, bèn phong tặng thêm mĩ tự là Bảo an Chính trực Hựu thiện Đôn ngưng chi thần. Cho phép xã Nại Tử, huyện Yên Lạc được thờ phụng như cũ. Ơn thần phù giúp che chở cho dân làng.
Kính cẩn thay!
Ngày 11 tháng Giêng năm Tự Đức thứ 6 (1853).
Sắc phong thứ hai
敕東漢之神,護國庇民,稔著靈應.肆今丕膺耿命緬念神庥,可加贈俊良之神.仍準安樂縣柰子社依舊奉事.神其相佑,保我黎民.
欽哉!
嗣德拾年拾貳月初陸日.
Dịch nghĩa:
Sắc ban cho Đông Hán chi thần, cứu nước giúp dân rất là linh ứng. Nay Trẫm gánh vác việc lớn, nhớ đến công lao của thần, bèn phong tặng thêm mĩ tự là Tuấn Lương chi thần. Cho phép xã Nại Tử huyện Yên Lạc được thờ phụng như cũ. Ơn thần phù giúp che chở cho dân làng.
Kính cẩn thay!
Ngày mùng 6 tháng 12 năm Tự Đức thứ 10 (1857).
Sắc phong thứ 3
敕旨山西省安樂縣柰子社從前奉事保安正直佑善敦凝城隍之神,俊良東漢之神.節經頒給敕封準其奉事.嗣德三十一年正直朕五旬大慶節,經頒寶詔覃恩,禮隆登秩.特準許依舊奉事,用誌國慶,而申祀典.
欽哉!
嗣德参拾参年拾壹 月貳拾肆日.
Dịch nghĩa:
Sắc chỉ cho xã Nại Tử, huyện Yên Lạc, tỉnh Sơn Tây từ trước đến nay thờ phụng các thần Bảo an Chính trực Hựu thiện Đôn ngưng Thành hoàng chi thần; Tuấn Lương Đông hán chi thần. Từng được các triều ban cấp sắc phong cho phép được thờ phụng. Vào năm Tự Đức thứ 31 (1878) đúng dịp đại lễ mừng Trẫm hưởng thọ 50 tuổi, ban cho chiếu báu, tỏ rõ ân sâu, về lễ tăng thêm một bậc. Cho phép được thờ phụng như cũ, để ghi nhớ ngày đại lễ mà mở rộng việc thờ cúng.
Kính cẩn thay!
Ngày 24 tháng 11 năm Tự Đức thứ 33 (1880).
Sắc phong thứ 4
敕保安正直佑善敦凝城隍之神;俊良東漢之神,向來護國庇民稔著靈應.節蒙頒給贈敕留祀,肆今丕膺耿命緬念神庥,可加贈翊保中興之神.仍準許山西省安樂縣柰子社依舊奉事.神其相佑,保我黎民.
欽哉!
同慶貳 年柒 月初 壹日.
Dịch nghĩa:
Sắc ban cho thần Bảo an Chính trực Hựu thiện Đôn ngưng Thành hoàng chi thần; Tuấn Lương Đông Hán chi thần, từ trước đến nay cứu nước giúp dân rất là linh ứng. Từng được các triều ban cấp tặng sắc để thờ cúng. Nay Trẫm lên ngôi gánh vác mệnh lớn nhớ đến công lao của thần, bèn phong tặng thêm mĩ tự là Dực bảo Trung hưng chi thần. Cho phép xã Nại Tử huyện Yên Lạc tỉnh Sơn Tây được thờ phụng thần như cũ. Ơn thần phù giúp che chở.
Kính cẩn thay!
Ngày mùng 1 tháng 7 năm Đồng Khánh thứ 2 (1887).
Sắc phong thứ 5
敕旨福安省永祥分府柰子社從前奉事保安正直佑善敦凝翊保中興城隍之神;俊良翊保中興東漢之神.節事.维新元年晉光大禮,經頒寶詔覃恩,禮隆登秩.特準依舊奉事,用誌國慶,而申祀典.
欽哉!
维新参年別月拾壹日.
Dịch nghĩa:
Sắc chỉ cho xã Nại Tử phủ Vĩnh Tường tỉnh Phúc Yên từ trước thờ phụng thần Bảo an Chính trực Hựu thiện Đôn ngưng Dực bảo Trung hưng Thành hoàng chi thần; Tuấn Lương Dực bảo Trung hưng Đông Hán chi thần. Từng được các triều ban cấp sắc phong, cho phép được thờ phụng. Năm Duy Tân nguyên niên (1907) nhân dịp vua làm lễ lên ngôi, ban cho chiếu báu, tỏ rõ ân sâu, về lễ có tăng thêm một bậc. Cho phép dân làng được thờ phụng như cũ, để ghi nhớ ngày đại lễ mà mở mang việc thờ cúng.
Kính cẩn thay!
Ngày 11 tháng 8 năm Duy Tân thứ 3 (1909).
Sắc phong thứ 6
敕福安省安朗府柰子社從前奉事東漢尊神原贈賢良翊保中興尊神,護國庇民稔著靈應.節蒙頒給敕封,準許奉事.肆今正值朕四旬大慶節,經頒寶詔覃恩,禮隆登秩,著加贈光懿中等神.特準奉事,用誌國慶而申祀典.
欽哉!
啟定玖年柒月貳拾五日.
Dịch nghĩa:
Sắc ban cho xã Nại Tử phủ Yên Lãng tỉnh Phúc Yên trước thờ phụng thần Đông Hán Tôn thần nguyên tặng Hiền lương Dực bảo Trung hưng Tôn thần, cứu nước giúp dân rất là linh ứng. Từng được các triều ban cấp sắc phong cho phép được thờ phụng. Nay đúng dịp mừng Trẫm hưởng thọ 40 tuổi, ban cho chiếu báu, tỏ rõ ân sâu, xét về lễ có tăng thêm phẩm trật, xứng đáng được tặng thêm mĩ tự là Quang Ý Trung đẳng thần. Cho phép dân làng được thờ phụng như cũ, để ghi nhớ ngày đại lễ mà mở mang việc thờ cúng.
Kính cẩn thay!
Ngày 25 tháng 7 năm Khải Định thứ 9 (1924).
Các sắc phong lưu giữ tại đền thờ Hai Bà Trưng là hiện vật gốc, độc bản, là nguồn tư liệu lịch sử có giá trị to lớn và là loại văn bản hành chính có tính chính thống trong lịch sử. Với những giá trị tồn tại hàng trăm năm, ngày 11/11/2011, UBND tỉnh Sơn La ra quyết định số 2636/QĐ-UBND công nhận và trao bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh, thành phố đối với di tích lịch sử - văn hóa Đền thờ Hai bà trưng tại Bản Nam Tiến (Hợp tác xã Thống Nhất cũ) xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La. Năm 2014 di tích được đầu tư tu bổ nhằm phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa tín ngưỡng, văn hóa dân gian của người dân. Đó là những truyền thống vô cùng quý báu của cha ông mà hôm nay bao thế hệ con cháu xã Nại Tử đang kế thừa và phát huy.
Tài liệu tham khảo
- Ban chấp hành Đảng bộ xã Chiềng Khương (2006), Lịch sử Đảng bộ xã Chiềng Khương, Tập I (1945 – 2005). tr 11.
- Thần tích xã Nại Tử (2010), bản lưu tại Đền Thờ Hai Bà Trưng xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La
- Sắc phong xã Nại Tử (2010), bản lưu tại Đền thờ Hai Bà Trưng xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La.
- 4. Các sắc phong nguyên văn chữ Hán đã được hai cán bộ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm là bà Phạm Hương Lan dịch và PGS.TS Nguyễn Tá Nhi hiệu đính.
